สงครามโลกเป็นสงครามที่ยิ่งใหญ่ครั้งหนึ่งของโลกตามชื่อนั่นแหละ การต่อสู้จากคู่ขัดแย้งได้ลุกลามจนกลายเป็นการต่อสู้ของกลุ่มทางความคิดที่มีความแตกต่างกันแบบสุดขั้ว ทางหนึ่งที่จะชนะสงครามได้ก็คือ การสร้างแนวร่วมของตัวเองให้แข็งแกร่งเพื่อเอาชนะอีกฝ่ายให้ได้ แม้ว่าไทยเราจะไม่ได้เป็นคู่ขัดแย้งโดยตรงแต่ก็มีส่วนเกี่ยวข้องกับสงครามโลกครั้งที่ 2 แบบหลีกเลี่ยงไม่ได้
ญี่ปุ่นมหาอำนาจในตอนนั้น
ก่อนอื่นต้องย้อนความกลับไปก่อนว่า ในเอเชียของเราตอนนั้น ญี่ปุ่น ถือว่าเป็นมหาอำนาจทางการทหารอย่างแท้จริง แม้ว่าพวกเค้าจะเป็นประเทศเล็กๆเกือบสุดขอบตะวันออก แต่ความมีวินัย ชาตินิยม บวกกับเทคโนโลยี และ เสนาธิการอันชาญฉลาดทางทหาร ทำให้เค้ากลายเป็นมหาอำนาจด้านการทหารอย่างแท้จริง หากใครกล้าหือกับเค้าตอนนั้นรับรองว่าได้ว่าโดนถล่มไม่เหลือซากอย่างแน่นอน
ไทย ตำแหน่งสำคัญของการต่อสู้
ไทยเราแม้ว่าจะไม่ต้องการเข้าไปเกี่ยวข้องกับสงครามโลกครั้งที่ 2 ญี่ปุ่นประกาศต่อสู้กับฝ่ายสัมพันธมิตรเลย แต่ไฟสงครามก็ลามเข้ามาอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ ตอนนั้นพม่า และ มลายู เป็นดินแดนของอังกฤษ รวมถึงเป็นดินแดนสำคัญที่อังกฤษเอาไว้สะสมกองกำลังเพื่อต่อสู้กับญี่ปุ่นด้วย ทำให้ญี่ปุ่นกลัวว่า หากฐานทัพนี้มั่นคงแข็งแรง จะทำให้ญี่ปุ่นพ่ายแพ้สงครามได้ ญี่ปุ่นจึงต้องทำการขอใช้ไทยเป็นทางผ่านเพื่อเข้าไปทำลายฐานที่มั่นของอังกฤษในพม่า และ มลายู ซึ่งแน่นอนว่าตอนนั้นไทยเราเองก็ไม่ได้อยากจะเข้าไปเกี่ยวข้องสักเท่าไร แต่การจะตั้งตนเป็นศัตรูกับญี่ปุ่นที่เป็นมหาอำนาจเบอร์หนึ่งของเอเชียก็คงจะไม่ใช่เรื่องที่ดี หากต้องต่อสู้กันจริง ไทยอาจจะเสียเลือด เสียเนื้อไปมากกว่า
เพื่อหลีกเลี่ยงการสูญเสีย คณะรัฐบาลไทยในตอนนั้นไม่มีทางเลือก จอมพลแปลก พิบูลสงคราม ในฐานะรัฐมนตรีต้องยอมผ่อนปรนข้อเรียกร้องจากญี่ปุ่น ให้เดินทัพผ่านไทยไปได้ เพื่อลดการสูญเสียให้ได้มากที่สุด (ตอนนั้นได้มีการปะทะกันบ้างแล้ว กับคนที่ไม่เห็นด้วยกับญี่ปุ่น และ ทหารญี่ปุ่นที่พยายามเข้ามาในไทย) แม้ว่าจะไม่รู้ว่าการทำครั้งนี้จะส่งผลอะไรหรือไม่ในอนาคตก็ตามแต่ต้องรักษาคนไทยเอาไว้ก่อน
ไม่ชนะ ไม่แพ้สงคราม
หมากตาสำคัญของไทย ในสงครามโลกครั้งที่ 2 ก็คือ เสรีไทย กลุ่มขบวนการใต้ดินที่คอยก่อกวนการเดินทัพของญี่ปุ่นไม่ให้สะดวกมากนัก เล่าก่อนว่าอย่างที่เรารู้กัน หลังจากนั้น ญี่ปุ่น ดูเหมือนจะชนะสงครามด้วยความสามารถของพวกเค้า แต่สุดท้ายเจออาวุธที่น่ากลัวอย่างนิวเคลียร์เข้าไปสองลูกทำให้ญี่ปุ่นประกาศยอมแพ้ นั่นทำให้ไทยเราอาจจะโดนหางเลขในฐานะให้ความช่วยเหลือผู้แพ้สงครามด้วย ไทยเราไม่รอช้า หยิบหมากที่ชื่อว่า เสรีไทย ออกมาอ้างทันทีว่า แท้จริงแล้วเราไม่ได้เห็นด้วยกับญี่ปุ่นเลย แต่ต้องยอมรับให้เดินผ่านเพื่อลดการสูญเสีย นั่นทำให้เรายกสถานะตัวเองไม่ให้เป็นผู้แพ้สงครามได้อย่างฉิวเฉียด แม้จะเสียสินสงครามเป็นทรัพยากรบางอย่างแต่ก็ถือว่าคุ้มค่ามาก